Bệnh thối vỏ chảy nhựa trên cây sầu riêng dona
Đây là bệnh quan trọng nhất trên cây sầu riêng dona không chỉ ở nước ta mà còn trên khắp vùng trồng sầu riêng dona trên quả đất. Nấm Phytophthora palmivora ngoài tiến công trên vỏ thân gây triệu chứng thối vỏ chảy nhựa còn gây hại trên lá gây triệu chứng cháy lá, trên quả gây thối quả, trên rễ gây thối rễ, trên ngọn non gây hiện tượng chết ngọn. Trong đó, triệu chứng thối vỏ chảy nhựa là cần thiết nhất.
Trên vỏ thân bệnh không dễ dàng phát hiện sớm mãi đến khi thấy hiện tượng chảy nhựa (mủ) từ vết loét do nấm gây ra. Nếu như phát hiện sớm vết loét còn bé, việc phòng trừ với tốc độ cao và hiệu quả. Nếu phát hiện muộn, vết loét lan rộng, nhiều vết loét liên kết với nhau làm cho vỏ cây bị huỷ hoại việc phòng trừ sẽ tốn kém, vết bệnh lâu lành, cây sầu riêng dona suy yếu. Ví như không phòng trừ, cây có thể chết khi nước và chất dinh dưỡng không được chuyển lên cây.
Trên thân cành, quan sát khi thân cây giong sau rieng dona khô ráo, tìm các vết nứt hoặc chảy nhựa, dùng dao bén cạo bỏ phần mô mặt bị chết. Khi thấy bên trong mạch dẫn hoá nâu, thâm đen và hư hại dần là triệu chứng đặc biệt của bệnh.
Trên lá, vết bệnh mở màn là những chấm đỏ màu nâu, sũng nước và lan rộng nhanh. Vết bệnh sau cùng thường có dạng gần tròn màu nâu đen sũng nước với rìa màu vàng nhạt gầy. Vết bệnh lan rộng nhanh trong nhân tố kiện ẩm độ không khí cao. Vết bệnh cũng có thể mở màn trong khoảng cuống lá, cành non khiến cho phần phía trên héo với tốc độ cao, rũ và chết dần.
Trên trái vết bệnh trước tiên là một đốm đen gầy sũng nước lan rộng với tốc độ cao. Vết thối có thể lan sâu khiến hỏng phần trong của trái. Trên vết bệnh có thể thấy nấm chia thành một lớp trên bề mặt màu trắng xám với hầu hết bào tử sẳn sàng lây lan qua gió mưa.
Ngoài gây hại trên sầu riêng dona, nấm có rộng rãi ký chủ khác như cây cao su, mít… …
Phòng trừ:
-Nguồn bệnh có thể có trong bầu đất và cây con. Thành ra phải dùng cây giống sạch sẽ bệnh.
-Cần để mắt cây sau rieng dona tốt, khoẻ mạnh để tăng sức đề kháng cho cây như cung ứng nước phân bón hợp lý, phủ đất trong mùa khô ..…
-Trồng cây trên mô, líp để thoát nước tiện lợi.
-Mật độ cây sau rieng dona trong vườn ươm vừa phải, hạn chế trồng xen quá dày.
-Tỉa cành tạo tán để vườn cây thông thoáng.
-Tỉa và tiêu huỷ các nguồn bệnh, ngăn đề phòng lây lan. Bệnh có thể lây lan qua dụng cụ chăm nom, thu hái, giày dép, phương tiện vận chuyển….
-Hạn chế gây thương tích cho cây sau rieng dona khi chăm bẵm, chuyển vận. Phòng trừ các côn trùng gây vết thương cho cây. Vết cắt cần quét thuốc trừ nấm.
-Diệt mối và kiến làm cho tổ lên cây.
-Bón phổ biến phân hữu cơ (100 kg phân hữu cơ hoai/cây/năm). Nên sử dụng phân gà, phân rác vi sinh, phân bò… được ủ hoai.
-Vết bệnh còn nhỏ xíu có thể cạo bỏ phần mô chết, bôi thuốc Aliette 80 WP, Ridomil, Metalaxyl pha 1%.
-Phun tán cây với thuốc gốc đồng, Aliette 80 WP, Ridomil, Metalaxyl…
-Sử dụng các chế giễu phẩm sinh vật học là hướng đang được nghiên cứu vận dụng như bón phân hữu cơ bổ sung vi sinh vật hữu ích như nấm Trichoderma.
-Tiêm cây với thuốc Phosphonate là một khoa học mới được Viện nghiên cứu cây ăn quả miền Nam tạo ra. Chế độ này có hiệu quả và giảm được chi phí khoảng 40% so với giải pháp phun thuốc.
Giải pháp tiêm cây với Phosphonate theo vien eakmat.
Phosphonate là muối Potassium của acid phosphorous được trung hòa đến pH 6.5-7.0 được sử dụng tiêm vào thân hoặc nhánh lớn. Phosphonate thường được bán với các hiệu như
Agri-Fos and Foli-R-Fos với nồng độ hoạt chất là 400 g a.i./L, được pha loãng với nước sạch theo tỷ trọng 1:1 trước khi tiêm. Để tiêm, trên thân khoan một lỗ đường kính 5 mm, sâu 30-50 mm với một mũi khoan bén, lỗ khoan cao 50-120 cm từ mặt đất. Có thể sử dụng ống tiêm chuyên dụng hiệu ChemjetÒ 20mL. Cần khoảng 2-6 lỗ khoan loanh quanh thân cho mỗi cây sau rieng dona. Lỗ khoan nên dưới các nhánh lớn. Hút đầy ống tiêm, kéo cần tiêm về phía sau và xoay nhẹ tay mãi đến khi nghe tiếng “click”, tay cần được khoá. Vặn vẹo vòi ống tiêm tham gia lỗ khoan cho tới khi thật sát. Phóng thích cần tiêm bằng bí quyết xoay trái lại khi mà vẫn cố định ống tiêm trong lỗ khoan, cần tiêm được giải phóng nhờ lò xo sẽ ép dung dịch thuốc qua lỗ khoan tham gia bên trong.
Mất khoảng 20-30 phút để thuốc đi hết vào bên trong. Sau đó xoay ngược lấy ống tiêm ra, hút đầy thuốc và tiêm cho lỗ mới. Nên tiêm vào buổi sáng sớm vì thuốc sẽ được tiếp nhận với tốc độ cao đáng kể so với buổi chiều.